Encoder được ứng dụng rất nhiều trong lĩnh vực cơ khí học. Trong hệ thống điều khiển thang máy thì Encoder là một thiết bị quan trọng không thể thiếu. Vậy Encoder thang máy là gì, chức năng như thế nào, nguyên lý hoạt động ra sao, các yêu cầu đặt ra khi chọn Encoder là gì? Hãy cùng Thang Máy Taza Việt Nam – https://thangmaytaza.com/ tìm kiếm câu trả lời trong bài viết bên dưới nhé.
Encoder thang máy là gì?
Encoder thang máy là một thiết bị trong hệ thống điều khiển thang máy, có chức năng ghi nhận và gửi thông tin về vị trí, tốc độ của cabin đến bộ điều khiển trung tâm. Từ đó giúp thang máy di chuyển chính xác đến từng tầng, đồng thời đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình vận hành.
Hiểu một cách đơn giản, Encoder thang máy là thiết bị chuyển các hoạt động cơ học của thang máy sang dạng số. Từ đó bộ điều khiển trung tâm sẽ đọc được các thông tin liên quan tới tốc độ, số tầng, quá trình vận hành của thang máy.
>>> Xem thêm: Thang máy gia đình
Cấu tạo của Encoder thang máy
Cấu tạo của Encoder thang máy bao gồm những bộ phận chính sau:
- Thân và trục
Đây được coi là bộ phận chính đảm nhiệm chức năng chính của toàn bộ Encoder. Thân của Encoder thường có dạng hình hộp để chứa các bộ phận khác. Trục là bộ phận dẫn động để quay, thường được nối với một bộ phận khác để ghi nhận sự chuyển động của thân Encoder.
- Board mạch chính
Board mạch chính gồm một mắt phát và một mắt thu hồng ngoại được đặt tại vị trí cách nhau giữa một khe hở. Khi ánh sáng đi từ mắt phát sang mắt thu sẽ có tín hiệu mức cao phát ra tại chân out. Khi chân out bị che thì sẽ phát ra những tín hiệu với cường độ thấp.
- Bộ phận cảm biến ánh sáng
Bộ phận cảm biến ánh sáng trong Encoder thang máy là một con mắt thu tín hiệu quang điện để có thể nhận được tín hiệu từ đĩa quay. Bộ phận này có thành phần chất cảm quang – loại chất có mức độ nhạy cảm với ánh sáng cao và được sản xuất bằng các chất liệu bán dẫn.
Bộ phận cảm biến ánh sáng có quy trình hoạt động phụ thuộc hoàn toàn vào ánh sáng. Khi cường độ ánh sáng càng cao thì điện trở sẽ càng giảm và ngược lại.
- Đĩa quang
Đĩa quang có dạng hình tròn được khắc nhiều rãnh để hỗ trợ ánh sáng đèn LED có thể đi qua. Khi đĩa quang quay và bộ phận đèn LED chiếu lên mặt đĩa sẽ có sự ngắt quãng xảy ra.
Một bộ phận đĩa quang có thể bao gồm nhiều rãnh nhỏ khác nhau tính từ tâm của hình tròn.
- Đèn LED
Đèn LED là nguồn phát sáng chính có tác dụng truyền ánh sáng tới hệ thống đĩa quay. Bộ nguồn sáng bằng đèn LED gồm các bộ phận sau:
- Chip LED: Có chức năng phát sáng cho Encoder thang máy. Chip LED gồm các tạp chất khác nhau để tạo ra các ion không dẫn điện (gọi là P-N). P là kênh chứa lỗ trống, N là kênh chứa điện từ. Khi các hạt điện từ lấp đầy lỗ trống sẽ sinh ra hiện tượng bức xạ ánh sáng.
- Bộ nguồn: Có chức năng cung cấp năng lượng cho đèn LED; tạo ra từ nguồn điện có năng lượng ổn định.
- Mạch in: Gắn liền với con chip của đèn LED; giữa con chip cùng mạch in sẽ được gắn với nhau bởi một mối hàn và chất lượng mối hàn ảnh hưởng tới độ bền của đèn LED.
- Vỏ đèn: Có chức năng bảo vệ toàn bộ những linh kiện gắn bên trong đèn LED, thường được gia công bằng chất liệu cao cấp, chống nước và chống thấm tốt.
>>> Xem thêm: Thang máy buồng kính
Nguyên lý hoạt động của Encoder thang máy
Nguyên lý hoạt động của Encoder thang máy dựa trên dạng đĩa tròn quay quanh trục. Chỗ có rãnh thì ánh sáng xuyên qua được, chỗ không có rãnh ánh sáng không xuyên qua được.
Với các tín hiệu có hoặc không có ánh sáng xuyên qua, sẽ ghi nhận được đèn led có chiếu qua lỗ hay không. Số xung đếm được và tăng lên được tính bằng số lần ánh sáng bị cắt. Cảm biến thu ánh sáng sẽ bật tắt liên tục để tạo ra các xung vuông. Các bộ mã hóa sẽ ghi nhận lại số xung và tốc độ xung. Tín hiệu dạng xung sẽ được truyền về bộ xử lý trung tâm và từ đó sẽ biết được vị trí và tốc độ của động cơ.
Cụ thể, việc Encoder thang máy sẽ đếm số vòng dựa trên ánh sáng từ đèn LED nhằm xác định tốc độ, vị trí và hướng di chuyển của thang máy. Bộ phận cảm ứng ánh sáng sẽ bật tắt liên tục để tạo ra các xung vuông. Bộ phận mã hóa sẽ đếm và ghi nhận số lượng các xung cùng tốc độ xung. Bên cạnh đó, tín hiệu xung này sẽ được truyền tới bộ xử lý trung tâm (bao gồm PLC cùng các vi xử lý để từ đó nắm được vị trí cùng tốc độ của động cơ).
>>> Xem thêm: Thang máy 350kg
Các loại Encoder thang máy
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại Encoder thang máy khác nhau. Xét theo từng tiêu chí thì Encoder thang máy được chia thành những loại cơ bản sau:
Theo tín hiệu đầu ra
- Encoder thang máy tuyệt đối
Được cấu tạo từ 1 bộ cảm biến ánh sáng, 1 bóng đèn LED và 1 đĩa quang. Đĩa quang được gia công bằng chất liệu trong suốt, mặt đĩa cũng được chia thành những rãnh đều nhau với các đường tròn đồng tâm.
- Encoder thang máy tương đối
Loại linh kiện này có cấu tạo hơi khác so với Encoder tuyệt đối, bao gồm bộ thu phát LED (LED thu – LED phát), 1 đĩa tròn mã hóa bao gồm hệ thống rãnh.
Đĩa tròn mã hóa này được thiết kế dựa trên mã nhị phân hay mã Gray; sở hữu từ 1-2 lỗ hoặc tối đa là 3 vòng lỗ, ngoài ra còn có thêm 1 lỗ để định vị; thường là các chất trong suốt để giúp ánh sáng có thể xuyên thấu qua.
Theo hình dạng
- Encoder dạng thẳng
Thường được lắp trên một thanh trượt thẳng và dài.
- Encoder dạng xoay
Thường hoạt động trên sự điều chỉnh bằng núm vặn.
Theo công nghệ
- Encoder loại cơ khí
- Encoder loại điện trở
- Encoder loại quang
Những loại này thường được ứng dụng nhiều trong việc sản xuất các thiết bị cơ khí và công nghiệp.
>>> Xem thêm: Thang Máy Homelift
Các thông số cần quan tâm khi chọn Encoder thang máy
Encoder là một linh kiện vô cùng quan trọng của thang máy, việc lựa chọn Encoder đảm bảo chất lượng là vô cùng quan trọng. Một số tiêu chuẩn cụ thể khi chọn Encoder thang máy như sau:
- Đường kính trục
Đường kính của trục tối thiểu từ 5-50mm.
- Độ phân giải
Độ phân giải – số lượng xung cần phải tương ứng với số lượng tín hiệu Encoder khi đếm được qua 1 vòng. Số lượng xung sử dụng cho thang máy thường đạt 1024p/r, chế tạo máy 360p/r, 1000 p/r.
- Dây cáp
Dây cáp của Encoder thang máy phải từ 1-3m dựa trên nhu cầu sử dụng.
- Điện áp
Chọn nguồn cấp điện chính xác để tránh làm cháy linh kiện trong khi lắp đặt. Nếu một bộ mã hóa sở hữu dãy điện áp từ 5-24V thì lắp đặt sẽ dễ dàng.
Với một số loại Encoder thang máy có trục lớn từ 30-40mm thì điện áp xác định là 5, 12 hoặc 15 Vôn.
- Ngõ ra
Ngõ ra đảm bảo các thông số là AB, ABZ, AB đảo hoặc ABZ đảo.
Để lựa chọn dạng ngõ ra chất lượng, hãy lựa chọn một số loại cụ thể như Open Collector, Complemental, Totem Pole, Line Driver,… Các dạng ngõ ra thường quy định nguồn cấp cùng đầu đọc thông tin.
- Phụ kiện
Các loại phụ kiện đi kèm với Encoder thang máy có trục dương là Coupling, còn đi với loại Encoder trục âm là dạng Pass.
Trên đây Thang Máy Taza Việt Nam đã tổng hợp tất tần tật thông tin về Encoder thang máy. Thông qua các thông tin này, hy vọng rằng các bạn có thể lựa chọn được một sản phẩm Encoder thang máy chất lượng. Nếu cần tư vấn giải pháp thang máy, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ!
Hotline: 0969 514 888
Bài viết khác:
